Μούσμουλα
Το φρούτο – επίλογος της Άνοιξης
Στα σχολικά μας χρόνια, τουλάχιστον οι γενιά των boomers, περιμέναμε τον ερχομό των μούσμουλων ως μάννα εξ ουρανού καθώς σήμαινε πως έμειναν μερικές εβδομάδες έως ότου σταματήσουν τα μαθήματα για τις καλοκαιρινές διακοπές. Κάθε γειτονιά είχε τουλάχιστον ένα σπίτι με μια μουσμουλιά φυτεμένη, η οποία συνήθως γινόταν στόχος επίθεσης από τα πιτσιρίκια τα οποία έπεφταν σαν ακρίδες στα γλυκόξινα χρυσαφένια μούσμουλα. Γιατί όμως αυτή η φρουτένια λιχουδιά έχει απαξιωθεί;
Λίγα λόγια για τα μούσμουλα
Τα μούσμουλα (Eriobotrya Japonica) είναι ο χρυσαφένιος καρπός του ομώνυμου δέντρου (μουσμουλιά). Παρά την επιστημονική του ονομασία «Εριοβοτρύα η Ιαπωνική», το μούσμουλο (ή δέσπολο) προέρχεται από την Κίνα 1, 2, 3, 4. Στην Ιαπωνία εικάζεται ότι καλλιεργείτε έπειτα από την εισαγωγή σπόρων από την Κίνα από Ιάπωνες μελετητές. Γενικά ευδοκιμεί σε εύκρατα και υποτροπικά κλίματα ενώ οι καρποί του, ειδικά σε δέντρα τα οποία καλλιεργούνται εντατικά, ωριμάζουν όλοι μαζί σχεδόν ταυτόχρονα. Στην Ευρώπη, πρωτοεμφανίζεται σε κείμενα το 1780, συγκεκριμένα στο βιβλίο Flora Japonica του Σουηδού φυσιοδίφη Carl Peter Thunberg ενώ στην Ελλάδα εισήχθη περί τα μέσα του 19ου αιώνα κυρίως λόγω της ομορφιάς τους και του γεγονότος ότι δίνει καρπούς σε μια χρονική περίοδο όπου δεν υπάρχουν σε ευρεία κλίμακα εδώδιμα φρούτα.
Υπάρχουν πάνω από 800 ποικιλίες οι οποίες χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες5. Οι λευκόσαρκες ποικιλίες είναι πιο αρωματικές όμως έχουν πολύ μικρότερη διάρκεια ζωής κυρίως λόγω της λεπτής φλούδας. Αντίθετα, οι ποικιλίες με ωχρή σάρκα έχουν πολύ λεπτότερο άρωμα και γεύση αλλά μπορούν να αποθηκευτούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα καθώς έχουν πιο χονδρή φλούδα.
Οι καρποί είναι στρογγυλοί ή ωοειδείς με μήκος από 3 έως 5 εκατοστά. Το χρώμα τους ποικίλει από κίτρινο έως χρυσό ανάλογα με την ποικιλία και εσωτερικά έχουν 3 – 5 πυρήνες (κουκούτσια).
Χρήση στην κουζίνα
Τα μούσμουλα είναι φρούτα με πλούσια ξινή και γλυκιά γεύση, με χαμηλή θερμιδική αξία και πλούσια πηγή πηκτίνης 6. Αποτελεί κοινό μυστικό πως το άρωμα και η γεύση των μούσμουλων απαξιώνεται καθώς περνάει χρόνος από την συγκομιδή τους όπως και το γεγονός ότι έχουν μικρή διάρκεια συντήρησης (περίπου 7 ημέρες) και απόδοση. Είναι γεγονός πως από το μούσμουλο χρησιμοποιούμε περίπου το 60% με 70% του βάρους του. Παρά λοιπόν το γεγονός ότι το μούσμουλο είναι μια πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών, μετάλλων και βιταμινών Α και C 7, αυτή η χαμηλή απόδοση ευθύνεται για την απαξίωση του, ειδικά από τις επαγγελματικές κουζίνες.
Τα μούσμουλα είναι ευαίσθητα φρούτα και συνήθως τρώγονται ωμά και μάλιστα αν είναι δυνατόν απευθείας από το δέντρο. Ταιριάζει άριστα σε φρουτοσαλάτες και με γαλακτοκομικά. Λόγω της περιεκτικότητας του σε πηκτίνη κάνει άριστη μαρμελάδα και chutney ενώ η γλυκιά και ξινή του γεύση το κάνει ιδανική λύση για τάρτα, συνοδευτικό για κρεατικά σχάρας και smoothies.
Τα μούσμουλα, εκτός από την κουζίνα, χρησιμοποιούνται και στην παραγωγή ποτών και κρασιού. Μάλιστα, οι γείτονες Ιταλοί παράγουν στα σπίτια τους (δεν βρήκαμε σε εμπορική μορφή δυστυχώς) ένα λικέρ παρεμφερές του amaretto, το οποίο παράγεται από αλκοόλ και τα κουκούτσια του φρούτου. Το λικέρ αυτό ονομάζεται nespolino και έχει ένα ιδιαίτερα έντονο αμυγδαλένιο άρωμα.
Πως επιλέγουμε
Τα μούσμουλα τα βρίσκουμε από αρχές Μαΐου μέχρι τα τέλη Ιουνίου όπου και είναι η εποχή τους. Σε αντίθεση με πολλά από τα φρούτα και τα λαχανικά τα οποία θέλουμε να έχουν καθαρή όψη και φλοιό, τα μούσμουλα θέλουμε να είναι ναι μεν σφιχτά αλλά να έχουν περάσει από το στάδιο της χρυσαφένιου χρώματος και να έχουν μικρές καφέ κηλίδες. Ο λόγος είναι πάρα πολύ απλός, καθώς τα αρώματα και η γεύση του μούσμουλου είναι στο ζενίθ όταν το φρούτο έχει ωριμάσει πλήρως. Προσοχή όμως καθώς δεν θέλουμε με τίποτα να είναι χτυπημένη η φλούδα.
